Postpartum depressie
“1 op de 10 vrouwen krijgt te maken met een postpartum depressie. Dat zijn ongeveer 23.000 vrouwen per jaar en uit onderzoek blijkt dat ruim de helft van de vrouwen geen hulp krijgt. Vrouwen vinden het moeilijk en schaamtevol om te vertellen dat zij zich uitgerekend op dit moment in hun leven somber of angstig voelen. Een derde van de vrouwen verzwijgt hun sombere gevoelens zelfs voor hun eigen partner.”
– https://postpartumsteun.nl/2018/06/14/campagne-postnatale-depressie/
“Postnatale depressie (ook wel postpartum depressie genoemd) is de meest voorkomende aandoening bij pas bevallen vrouwen. “Het is heel belangrijk dat professionals hier aandacht voor hebben”, zegt Blokhuis. “Maar zeker zo belangrijk is dat de moeders en hun naasten erover durven te praten. Je bent geen slechte moeder als je niet op een roze wolk zit.””
– https://nos.nl/artikel/2236429-depressie-na-bevalling-blijkt-moeilijk-bespreekbaar.html
Aandacht voor Postpartum depressie
Ik wil op deze pagina aandacht besteden aan postpartum depressie, omdat de informatie niet op alle sites even duidelijk is. En ook om te laten weten dat je zeker niet de enige bent! Mocht het niet zo goed met je gaan, dan kun je hier iets meer informatie vinden. Onderaan staat een lijstje wat je zelf kunt doen om je gemoedstoestand te verbeteren. Deze tips gelden ook voor moeders zonder postpartum depressie. Gebruik ze vooral en kijk of je je al beter voelt daarna. Vaak scheelt een beetje slaap al een heleboel!
Postpartum depressie of babyblues
Na een bevalling is het volkomen normaal dat je een periode doormaakt die de babyblues genoemd wordt. De meerderheid van de vrouwen, waar ook ter wereld, is er bevattelijk voor en heeft deze blues in meer of mindere mate. De gevoelens die bij de babyblues horen, zijn vaak:
– huilerigheid
– stress
– kwetsbaarheid
– treurigheid
– gepieker
– gebrek aan concentratie
De babyblues duikt gewoonlijk binnen een week na de bevalling op en bereikt een piek tussen de derde en vijfde dag na de bevalling. Het kan 2 of zelfs 3 weken aanhouden, maar verdwijnt meestal tegen het eind van de tweede week. Het is heel normaal en niets om je zorgen om te maken.
Ook is het heel normaal dat je het eerste jaar nog niet helemaal jezelf bent. Er verandert veel en met de gebroken nachten erbij is het niet meer dan logisch dat het je af en toe teveel wordt. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en jezelf af en toe rust te gunnen.
Een postpartum depressie en de babyblues lijken in sommige opzichten op elkaar. Er zijn echter 2 manieren om babyblues van postpartum depressie te onderscheiden:
Duur van de symptomen: alles wat langer duurt dan 2 (hooguit 3) weken, kán een teken zijn van een postpartum depressie. De sombere gevoelens verdwijnen niet, maar worden juist erger. De babyblues uit zich vooral in stemmingswisselingen die van korte duur zijn. Die stemmingswisselingen verbeteren wanneer je tot rust bent gekomen of je verhaal hebt gedaan. Bij een postpartum depressie houden de gevoelens aan en lukt het niet om van het leven te genieten.
Ernst van de symptomen: als jouw symptomen zo krachtig zijn dat ze je belemmeren in je dagelijks leven als jonge moeder, lijd je mogelijk aan een postpartum depressie. Zelfs als het de babybluesperiode van de eerste 2 weken overlapt. Wat ook helpt om een postpartum depressie van de babyblues te onderscheiden is perspectief. Terwijl een moeder met de normale babyblues meestal het vooruitzicht heeft dat ze weer zichzelf wordt, raakt een vrouw met postpartum depressie dat vooruitzicht meestal kwijt. Postpartum depressie is een dief; de ziekte berooft een vrouw van haar toekomstperspectief en haar gevoel van bekwaamheid en zelfvertrouwen.
Zoek professionele hulp als de babyblues langer duurt dan 2/3 weken of eerder als je één of meer van de volgende dingen ervaart:
– Je bent niet in staat om normaal te functioneren
– Je voelt je het grootste gedeelte van de dag bedroefd, boos of bang
– Je voelt je niet tegen het dagelijks leven opgewassen
– Je hebt angstaanjagende gedachtes
Symptomen postpartum depressie
De symptomen van een postpartum depressie en de ernst van die symptomen kunnen van vrouw tot vrouw sterk verschillen. De volgende lijst bevat een paar van de meestvoorkomende symptomen en emoties die met postpartum depressie verband houden:
– Veel slapen of juist niet kunnen slapen (zelfs wanneer je baby wel slaapt)
– Irritatie, boosheid of woede
– Voortdurend piekeren
– Een verpletterend gevoel of een gevoel van angst
– Moeite om zelfs de kleinste beslissingen te nemen
– Moeite met concentreren en je aandacht vast te houden
– Veranderende eetlust (meestal geen eetlust, maar soms het tegenovergestelde)
– Geen enkele zin in seks
– Het merendeel van de tijd treurig
– Schuldgevoelens
– Een negatief zelfbeeld
– Een gevoel van hopeloosheid
– Geen plezier kunnen beleven (aan dingen waar je voorheen wel plezier aan beleefde)
– Je niet op je gemak voelen met je baby
– Angstaanjagende gedachtes (dat je baby iets overkomt of dat jij je baby iets aandoet)
– Denken aan zelfdoding
Wanneer je jezelf hierin (deels) herkent, neem dan contact op met de huisarts. De meeste huisartsen hebben een praktijkcoach waar je laagdrempelig terecht kunt en zij kunnen samen met je huisarts beter bepalen of je misschien te maken hebt met een postpartum depressie. Wees niet bang om voor niets heen te gaan! Een gesprekje kan nooit kwaad en hoe eerder je deze symptomen aanpakt hoe beter.
Diverse vormen van postpartum depressie
Zoals niet iedere vrouw dezelfde symptomen ervaart, heeft ook niet iedere vrouw dezelfde vorm van postpartum depressie. Misschien heb je het idee dat vrouwen met postpartum depressie geen liefde voelen voor hun baby, maar dit kan slechts 1 symptoom zijn en geldt lang niet voor iedere vrouw met postpartum depressie. Zo kan je juist ook overbezorgd zijn en je baby niet uit handen durven geven.
De vrouw uit de film (en het boek) “De gelukkig huisvrouw” had een psychose. Dat komt slechts bij 0,2% van de vrouwen voor.
De 6 postpartum stoornissen waarin onderscheid wordt gemaakt, zijn:
– Depressie
– Paniekstoornis
– Obsessief-compulsieve stoornis (Onaangename opdringerige gedachtes hebben die zonder een duidelijke reden steeds weer door je hoofd schieten. Daarbij heb je vaak een onweerstaanbare drang om iets te controleren, tellen of schoon te maken en zijn er bepaalde gedragingen die je van jezelf herhaaldelijk moet doen.)
– Posttraumatische stressstoornis (Waarbij herinneringen uit het verleden naar boven komen die iemand angstig en depressief maken. Dit kan ook veroorzaakt worden door een bevalling.)
– Bipolaire postpartale stoornis (Wordt gekenmerkt door extreme stemmingsschommelingen. Van de hele wereld aankunnen, naar niet meer in staat zijn om te functioneren.)
– Pyschose (Je verkeert in je eigen realiteit, maar kan tussendoor wel helder zijn. Gaat vaak gepaard met slapeloosheid, achtervolgingswaanzin, hallucinaties en bizarre gedachtes over de noodzaak om de baby te doden.)
Zelden zal je echter in het hokje van 1 van de stoornissen passen. Soms heb je een aantal symptomen van de ene categorie en een heleboel symptomen van de andere. Meestal worden de categorieën niet benoemd en wordt er gewoon aan je herstel gewerkt.
Een postpartum psychose is echt iets anders en begint meestal al binnen een paar dagen na de bevalling. Omdat de moeder het contact met de werkelijkheid kwijt is, denkt ze vaak zelf dat ze niet ziek is. Vaak lijkt ze heel veel energie te hebben en komt verward over. Het is dan van belang dat anderen zo snel mogelijk hulp inschakelen.
Behandeling postpartum depressie
Het uiten van je gevoelens en steun ontvangen van je partner en naasten kan al zorgen voor een flinke verbetering. Soms zijn een aantal gesprekken met een psycholoog (naast de steun vanuit huis) al voldoende om te herstellen.
Anderen hebben naast de steun en gesprekken met de psycholoog ook baat bij antidepressiva. Dit kan heel effectief zijn en samen met de psychiater bouw je dit op en weer af.
Geen postpartum depressie of herstel is hetzelfde. Wees mild voor jezelf.
Een paar kleine stappen die je zelf kunt nemen
Hoewel een postpartum depressie je overkomt, en professionele hulp altijd aan te raden is, zijn er ook dingen die je zelf kunt doen om je weer beter te voelen. Een paar kleine tips (die trouwens voor iedere moeder gelden en iedereen goed doen):
– Naar buiten gaan, is belangrijk. Wandelen in de natuur kan helend werken, maar zelfs al loop je iedere dag even naar de supermarkt of de brievenbus, dan is dat al goed. Zo krijg je vitamine D binnen. En wanneer het lukt om af en toe wat langer te wandelen, krik je je serotineniveau op en verbetert je humeur.
– Bewegen is dus erg goed voor je, maar ga niet ineens fanatiek sporten in de sportschool (afhankelijk van de ernst en vorm van je postpartum depressie). Bespreek met je behandelend arts of psycholoog wat goed voor je kan zijn.
– Drink voldoende water! Water is ook belangrijk voor je humeur. Uitdroging kan bijvoorbeeld je angst vergroten.
– Praat over wat er in je omgaat. Tegen je partner, een goede vriendin, familie of alleen tegen professionals. Als je maar niet alleen blijft rondlopen met je zorgen, angsten en/of negatieve gedachtes. Het lucht letterlijk op om dit te delen.
– Probeer meer te slapen. Dit is lastig met kinderen die veel wakker zijn. Maar mocht er een moment zijn, pak die dan en slaap. Dat is belangrijker dan al het andere wat er nog gedaan moet worden. Echt waar. Probeer vroeger naar bed te gaan en je partner de laatste voeding te laten geven. Of vraag om iemand die desnoods een uurtje met je kind(eren) kunt wandelen, zodat je kunt slapen. Dat kan lastig zijn. Maar slapen doet je echt goed en je verdient dat echt!
– Wees trots op jezelf wat je allemaal doet, al is het alleen maar opstaan en de dag doorbrengen met je kinderen. Dat heb je toch maar weer gedaan! Vier je successen, hoe klein ook! Zodra je weer meer jezelf wordt, zul je merken dat je steeds vaker weer geniet en dat alles je makkelijker afgaat en je weer meer voor elkaar krijgt.
Oorzaken postpartum depressie
Belangrijk om te onthouden is dat postpartum depressie niet discrimineert. Iedereen kan dit overkomen en niemand kiest hier voor. Postpartum depressie komt wereldwijd voor en is van alle tijden. Er is gelukkig steeds meer over bekend, waardoor moeders tegenwoordig beter geholpen kunnen worden.
Er zijn wel bepaalde factoren die het risico op een postpartum depressie kunnen vergroten. Wil je daar meer over weten, zie dan onderstaande link:
https://www.ggznieuws.nl/home/loopt-verhoogd-risico-op-postnatale-depressie/
https://encyclopedie.medicinfo.nl/postpartum-depressie
– Veel van bovenstaande informatie komt uit het boek “Postpartum Depressie voor Dummies”, geschreven door S.S. Bennet (gepromoveerd psychologe en ervaringsdeskundige. Verder is ze oprichter en voorzitter van een aantal belangenorganisaties voor vrouwen met een postpartum depressie in de VS).
